Με μια δημοσίευση στη σελίδα του στο Facebook ο… εθνικός μας γλωσσολόγος, καθηγητής κ.Μπαμπινιώτης, μας ενημερώνει για τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήγαγε, εμπνεόμενος από αντίστοιχη έρευνα του BBC, για το ποιες είναι η πιο συχνές λανθασμένες χρήσεις της γλώσσας μας.

“Με αφορμή την εκπομπή «Τη γλώσσα μού έδωσαν Ελληνική», μια παραγωγή τού Γιώργου και τής αξέχαστης Ηρούς Σγουράκη (δημιουργών τού «Μονογράμματος») που επιμελήθηκα στην ΝΕΤ και που αφορούσε κυρίως σε ζητήματα χρήσεως τής γλώσσας μας, διεξήγαγα μιαν απλή αλλά χρήσιμη, νομίζω, έρευνα. Την ιδέα μού έδωσε ανάλογη έρευνα τού BBC για την Αγγλική (″The Top Twenty Complaints″), αλλά, ακόμη περισσότερο, το πλήθος των (συμβατικών και ηλεκτρονικών) επιστολών τηλεθεατών, οι οποίοι «παραπονούνταν» για διάφορες χρήσεις τής Ελληνικής, τις οποίες θεωρούσαν (και θεωρούν γενικότερα) από αδόκιμες ώς λανθασμένες, ζητώντας μου να τις σχολιάσω και να συμβάλω στο να αποφεύγονται. Ζητήθηκε, λοιπόν, από τους τηλεθεατές να επισημάνουν ΤΙΣ ΔΕΚΑ ΠΙΟ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ που μιλάμε και γράφουμε. Τι τους ενοχλεί περισσότερο; Τι νομίζουν ότι δεν έχει καλώς; Τι θεωρούν ότι πρέπει να αλλάξει ή να αποφεύγεται; Υπήρξε πληθώρα απαντήσεων. Ταξινομήθηκαν οι απαντήσεις, ιεραρχήθηκαν σύμφωνα με την συχνότητά τους και έδωσαν τα αποτελέσματα που εμφανίζονται στο ακολουθούν εικονόλεξο (Το πλήρες κείμενο με εκτενή σχόλια στο βιβλίο μου «Η γλώσσα μας: 180 κείμενα για τη γλώσσα» [Κέντρο Λεξικολογίας 2020, σελ. 401-405].”

Οι 10 πιο ενοχλητικές χρήσεις

1)Χρήση ξένων λέξεων. Πρέπει να περιοριστεί η μεγάλης εκτάσεως χρήση ξένων λέξεων. 

2)Προστακτική αορίστου με αύξηση. π.χ. υπέγραψέ μου εδώ, απήντησέ μου γρήγορα κλπ. 

3)Χρήση επιρρημάτων. Όχι προηγούμενα, ενδεχόμενα, πιθανά κ.τ.ό. αντί των προηγουμένως, ενδεχομένως, πιθανώς. Να τηρούμε τη διαφορά μεταξύ απλά-απλώς, άμεσα-αμέσως, έκτακτα-εκτάκτως κ.τ.ό που διαφέρουν στη σημασία τους. 

4)Θηλυκά επιθέτων σε -ης. π.χ. της διεθνής συνθήκης, η συνεπή υπόσχεση, η διαφανές μπλούζα κ.τ.ό. 

5)Σύγχυση αορίστου και ενεστώτα των συνθέτων σε -άγω και -βάλλω. 

6)Διαρρέω και αντικείμενο: Ο υπάλληλος διέρρευσε τις πληροφορίες αντί “διοχέτευσε” ή “άφησε να διαρρεύσουν”

7)Το -ν των άρθρων. τον/την

8)Χρήση αποθετικών (σε -μαι) ρημάτων ως παθητικών. π.χ.“το δέρμα επεξεργάζεται σε ειδικά εργοστάσια” αντί “το δέρμα υφίσταται επεξεργασία” ή “το επεξεργάζονται”.

9)Χρήση αρσενικού τύπου μετοχής/επιθέτου αντί θηλυκών. π.χ. οι ισχύοντες διατάξεις ή επειγόντων περιπτώσεων (αντί ισχύουσες, επειγουσών) 

10)Αντικατάσταση του “ως” από το “σαν” σε όλες τις χρήσεις: Μιλάει σαν ειδικός- Μιλάει ως ειδικός.