Γράφει ο Σπύρος Σημάτης

 

 

 

 

Ψυχρός Πόλεμος (2018) Πολωνία

Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ των Καννών (2018)

Υποψήφιο για Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας, καλύτερης φωτογραφίας και καλύτερης ξενόγλωσση ταινίας (2019)

Βρισκόμαστε στο 1949. Η επαρχιακή Πολωνία, ορίζεται ως ο τόπος συνάντησης του μποέμ μουσικοσυνθέτη Βίκτορ και της νεαρής τραγουδίστριας Ζούλα. Στην σκιά του σταλινικού καθεστώτος, γεννιέται ένας παράφορος έρωτας, ο οποίος για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια, θα αποτελέσει το όχημα μίας εκλεπτυσμένης οδύσσειας, με φόντο μία μεταπολεμική Ευρώπη που προσπαθεί ασθμαίνοντας να επουλώσει τις πληγές της.

Ο Πάβελ Παβλικόφσκι, επιστρέφει για δεύτερη φορά στην γενέτειρά του, έπειτα από το νωπό θρίαμβο της Ida, επαναφέροντας τις ίδιες νόρμες που τον καθιέρωσαν και μπολιάζοντάς τες με μία ελλειπτική ιστορία αγάπης, αφιερωμένη στους γονείς του. Κι αν ο δημιουργός, στο προηγούμενο πόνημά του, κόπιαρε αριστουργηματικά τους κλασσικότερους των κινηματογραφιστών, εδώ μιμείται με περίσσιο θράσος τον εαυτό του, κοιτάζοντας αυτάρεσκα στον καθρέφτη, το ανεστραμμένο είδωλό ενός μεγαλοφυή νάρκισσου. Η αψεγάδιαστη οπτική του σκηνοθέτη, είναι και εδώ παρούσα, δημιουργώντας ένα ασπρόμαυρο σύμπαν, με κάδρα αυστηρά, μα περίτεχνα στυλιζαρισμένα, τα οποία περιβάλλουν ασφυκτικά τους κατακερματισμένους ήρωές του. Οι πρωταγωνιστές, περιφέρονται σπασμωδικά μεταξύ Ανατολής και Δύσης, διευρύνοντας τα προσωπικά τους όρια, σε μία σχέση, δίχως σύνορα. Ανένταχτοι, απροσάρμοστοι και αντικομφορμιστές, θα κυνηγήσουν μέχρι τέλους το φάντασμα μίας ελευθερίας ουτοπικής, προσδοκώντας ενδόμυχα, την απόλυτη ένωση, σε μία ήπειρο εκ προοιμίου διχασμένη. Η Γιοάννα Κούλιγκ, στο ρόλο της Ζούλα, πραγματικός χείμαρρος, σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της, διαχέοντας σε κάθε πλάνο, τον αέρα μίας παρελθοντικής σταρ χολυγουντιανού διαμετρήματος, μίας αρχετυπικής femme fatale, με θεάρεστη ομορφιά και γήινες αδυναμίες. Στον αντίποδά της, η στιβαρή παρουσία του Τόμας Κοτ, ένα λιγομίλητο αρσενικό παλαιάς κοπής, λειτουργεί περισσότερο διεκπεραιωτικά, ως το έτερον ήμισυ του φαινομενικά αταίριαστου ζευγαριού. Το ιδιόμορφο αυτό δίπολο, κατακλύζεται σταδιακά, με μία καθ’ όλα ταιριαστή μουσικοχορευτική πανδαισία, η οποία περιστρέφεται σαν εκκρεμές στον χώρο, εμφυσώντας ζωή, στο αρχέγονο εκείνο πάθος, με την αιώνια ισχύ.

Συνοψίζοντας, ο “Ψυχρός πόλεμος”, είναι μία ελεγεία πάνω στις θνητές επιθυμίες και τις καταπιεσμένες ονειρώξεις του ανθρώπου, ο οποίος φαντάζει έκθετο έρμαιο ενός φαύλου κύκλου. Η αέναη μάχη των δύο φύλων, συνιστά ένα σισύφειο παράδοξο, επιζητώντας μία λύτρωση που δεν έρχεται ποτέ. Σαν κάποιο ατελές σαιξπιρικό δράμα ή μία πρωτόλεια τραγωδία του Σοφοκλή που καταλήγει σε ένα επιμελώς ανοιχτό και αμφίσημο φινάλε. Κι ως ακραιφνής αντικατοπτρισμός ενός αρχαίου μύθου, ο φτερωτός θεός, αφότου ελευθερώσει τα αιχμηρά του βέλη, καυχιέται ηδονικά. Έρως ανίκατε μάχαν…